اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) یک اختلال روانی است که باعث بروز رفتارهای غیر معمول و بی‌انضباطی در فرد می شود؛ افراد مبتلا به ADHD معمولا در تمرکز بر یک کار خاص یا نشستن در جایی برای مدت زمان طولانی مشکل دارند.
این اختلال می تواند در تحصیلات، کار، روابط و زندگی خانوادگی افراد مشکلات زیادی ایجاد کند؛ همچنین امروزه ADHD به یک اختلال شایع تبدیل شده است و عده زیادی از افراد به آن مبتلا هستند، ۷۰ درصد نمیدانند که به این اختلال مبتلا هستند و فقط از علائم آن رنج می برند؛ در این مقاله به نشانه های بیش فعالی می پردازیم و راهکارهایی موثر برای آرامش روان کودکان مبتلا به ADHD به شما ارائه می دهیم.
معرفی نشانه‌های بارز اختلال بیش فعالی ADHD
الگوهای رفتاری زیادی با ADHD مرتبط هستند؛ همچنین برخی از علائمی که در ادامه برای شما شرح می دهیم ممکن است مربوط به مشکل دیگری باشند؛ بنابراین جدا از اینکه باید حداقل ۶ نشانه از علائم زیر را داشته باشید، در صورتی که به ADHD مشکوک هستید، بهتر است با روانپزشک مشورت کنید؛ برخی از رفتارهای رایج افراد بیش فعال عبارتند از:
- دشواری در تمرکز بر کارها و وظایف
- فراموشی در اتمام کارها
- حواس پرتی
- ناآرامی و بی قراری
- قطع کردن حرف دیگران در حین صحبت
- دشواری در نشستن آرام یا نگه‌داشتن خود در کلاس
- دشواری در بازی یا انجام وظایفی که باید به آرامی انجام دهد
- بسیار پر حرف
- رعایت نوبت در صف‌ها برای او دشوار است
- دشواری در حفظ تمرکز در حین گوش دادن، خواندن یا برقراری گفتگو
- سازماندهی وظایف روزانه و برنامه ریزی و اولویت بندی برای او دشوار است
- دائما وسایل و اشیاء خود را گم کند
- به راحتی توسط اتفاقات کوچک پیرامون خود حواس پرت می شود
این علائم کم توجهی در بزرگسالی و کودکی متفاوت است؛ همچنین اختلال ADHD دارای انواع مختلفی است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
آشنایی با انواع بیش فعالی ADHD
برای تشخیص دقیق تر ADHD، این اختلال به ۳ نوع تقسیم می شود؛ که شامل بی توجهی، بیش فعالی-بی‌انضباطی و یا ترکیبی از هر دو هستند.
- بی توجهی:
همانطور که از نام آن پیداست، افراد مبتلا به این نوع ADHD در تمرکز، انجام کارها و پیروی از دستورالعمل ها با مشکل شدید مواجه هستند؛ کارشناسان همچنین فکر می کنند که بسیاری از کودکان مبتلا به نوع بی توجهی بیش فعالی ممکن است تشخیص داده نشوند زیرا تمایلی به ایجاد اختلال در کلاس ندارند. این نوع اختلال در بین دختران مبتلا به ADHD شایع تر است. - بیش فعالی تکانشی:
افراد مبتلا به این نوع ADHD در درجه اول رفتار بیش فعال و تکانشی از خود نشان می دهند. این می تواند شامل موارد زیر باشد:
– بی قراری
– قطع حرف افراد در حین صحبت کردن
– رعایت نوبت برای او دشوار است
اگرچه بی توجهی در مورد این نوع ADHD کمتر مورد توجه قرار می گیرد، اما افراد مبتلا به ADHD عمدتاً بیش فعال- تکانشی ممکن است هنوز تمرکز بر روی وظایف را دشوار بدانند. - نوع ترکیبی بیش فعال- تکانشی و بی توجه:
این شایع ترین نوع ADHD است؛ افراد مبتلا به این نوع ترکیبی از ADHD علائم بی توجهی و بیش فعالی را نشان می دهند که شامل ناتوانی در توجه، تمایل به تکانشگری و سطوح بالاتر از حد متوسط فعالیت و انرژی است.
علت بروز اختلال ADHD چیست؟
مهمترین علائم بیش فعالی چیست؟ علیرغم اینکه ADHD چقدر رایج است، پزشکان و محققان هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی باعث این بیماری می شود؛ اعتقاد بر این است که منشاء عصبی دارد؛ همچنین ژنتیک نیز ممکن است نقش داشته باشد.
منبع معتبر تحقیقات نشان می دهد که کاهش دوپامین یک عامل مهم در بروز ADHD است؛ دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که به انتقال سیگنال ها از یک عصب به عصب دیگر کمک می کند و در تحریک واکنش‌ها و حرکات عاطفی نقش دارد.
تحقیقات دیگر حاکی از تفاوت ساختاری در مغز است؛ یافته ها نشان می دهد که افراد مبتلا به ADHD حجم سلول خاکستری کمتری دارند. سلول خاکستری شامل نواحی مغز است که به موارد زیر کمک می کند:
- سخن، گفتار
- خود کنترلی
- تصمیم گیری
- کنترل عضلات
چگونه می‌توان اختلال بیش فعالی در افراد را تشخیص داد؟
تشخیص بیش فعالی بسیار پیچیده است، لذا برای تشخیص آن بهتر است از یک پزشک متخصص کمک بگیرید. اما به طور کلی از علائم و نشانه‌های افراد بیش فعال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تحرک و حرکت بیش از حد
- عدم توانایی در تمرکز
- انجام کارهای ناهنجار و خلاف قانون
- داشتن رفتار خشونت آمیز
- عدم به پایان رساندن کارها
تست بیش فعالی در بزرگسالان
برای تشخیص بیش فعالی در بزرگسالان باید به پزشک متخصص مشورت کرد و با ارزیابی فرد و تشخیص صحیح، به درمان بیش فعالی پرداخت. تشخیص بیش فعالی در بزرگسالان نیز ممکن است به علائم زیر برگردد.
- بی‌نظمی در تمامی کارها
- مشکل در روابط عاطفی و کاری
- عدم تمرکز یا تمرکز بیش از حد
- عدم توانایی مدیریت زمان
- فراموشی
- خستگی
- بی‌انگیزگی در کارها
- نادیده گرفتن سلامت جسمی
- مصرف مواد مخدر
- تصور منفی از خود
علائم adhd در کودکان
به طورمعمول کودکان دچار بیش فعالی دارای صفات زیر هستند.
- داشتن رفتار و شخصیت خود محور
- قطع صحبت دیگران
- عدم توانایی در پیروی از دستورات والدین
- عدم مدیریت احساسات
- داشتن رفتار خشونت آمیز و پرخاش کردن
- آشفتگی
- بازی کردن با سر و صدای زیاد
- عدم تحمل و انتظار کشیدن
- عدم تمرکز
- رویاپردازی
- فراموشی
- دوری از انجام کارهای ذهنی با تمرکز بالا
- نداشتن نظم
- داشتن اشتباهات فراوان
بهترین روش درمان اختلال کم توجهی بیش فعالی
بهترین روش برای درمان بیش فعالی و اختلال ADHD چیست؟ باید در نظر داشته باشید که درمان بیش فعالی در همه افراد به طور یکسان نیست. درمان اختلال کم توجهی هر فرد با فرد دیگر نیز متفاوت است. زیرا مشکلات زمینه‌ای هر فرد مبتلا به اختلال ADAH با فرد دیگر متفاوت است، به طور مثال ممکن است فردی دچار حواس پرتی باشد و دیگری مشکل در دوست یابی، عزت نفس پایین را دارا باشد.
عوارض داروهای محرک برای درمان بیش فعالی
بیشتر داروها برای درمان بیش فعالی، محرک‌ها هستند. عوارض این داروها شامل بدخلقی، سردرد، دوره شیدایی، بروز تیک عصبی است. سوالی که پیش می‌آید این است که آیا مصرف محرک‌ها ضرر دارد؟
اگر مصرف محرک به درستی و زیر نظر پزشک باشد، خطری را برای فرد مصرف کننده ایجاد نمی‌کند.
البته افرادی که دچار بیماری‌های قلبی هستند حتما باید زیرنظر پزشک از داروهای محرک استفاده کنند.
آیا شربت اتنتالین برای کودکان مبتلا به بیش فعالی مفید است؟
شربت اتنتالین یک محصول کاملا گیاهی است که حاوی عصاره آکاسیا، عصاره هیدرو گلیسیرینه رازک و مواد موثر دیگر می باشد که در کمک به افزایش تمرکز و کاهش حواس پرتی و همچنین بهبود بیش فعالی در کودکان کمک می کند. آکاسیا به دلیل داشتن فیبرهای پروبیوتیک، به تعادل فلور روده و در نتیجه جذب بهتر مواد موجود در فرآورده و سایر ویتامین ها و مواد معدنی کمک میکند.
گیاه بادرنجبویه که یکی از ترکیبات آن است، جهت درمان اضطراب، بی خوابی، بدخوابی، بی قراری، اختلال بیش فعالی و عدم تمرکز و اختلالات گوارشی و قلبی با منشا عصبی و اضطراب استفاده می شود. این گیاه اثرات آرام بخش دارد و هوشیاری را کاهش می دهد.
اسانس روغنی گیاه بادرنجبویه حاوی ترپن می باشد که به سرعت جذب می شود و از سد خونی مغزی عبور میکند و گیرنده های گابا (GABA) (فعالیت عصبی را کاهش دهند و در نتیجه، به کنترل اضطراب، خلق و خوی، خواب و بیشتر عملکرد مغزی کمک می کنند) را فعال می کند و باعث ایجاد آرامش می شود.
برای آرامش اعصاب کودکان چه کنیم؟
آرامش اعصاب کودکان بسیار مهم است و می‌تواند به طور مستقیم بر رفتار و سلامت کودکان تاثیر بگذارد. برای کمک به آرامش اعصاب کودکان، شما می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
۱– تنفس عمیق: به کودکان آموزش دهید که نفس عمیق بکشند و تمرکز خود را بر روی تنفس بگذارند. این کمک میکند که کودکان آرامش بیشتری پیدا کنند.
۲– تمرین مدیتیشن: کودکان می‌توانند با تمرین مدیتیشن آرامش خود را افزایش دهند. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات تمرکز بر روی تنفس، تصویرسازی مثبت و تمرینات موسیقی باشند.
۳– ورزش و فعالیت بدنی: ورزش و فعالیت بدنی می‌تواند به کودکان کمک کند تا خود را آرام کنند و به خواب بهتری دست پیدا کنند. می‌توانید به کودکان فعالیت‌هایی مانند دویدن، شنا، یوگا و بازی‌های بیرونی را پیشنهاد دهید.
۴– تغذیه سالم: تغذیه سالم و متنوع می‌تواند به کودکان کمک کند تا آرامش بیشتری پیدا کنند. اطمینان حاصل کنید که کودکان میوه، سبزیجات و مواد غذایی سالم دیگر را به میزان کافی مصرف میکنند.
۵- خواب به موقع: خواب به موقع و کافی برای کودکان بسیار مهم است؛ مطمئن شوید که کودکان در طول شب کافی خوابیده‌اند و به موقع برای خواب رفتن آماده می‌شوند.
