پزشک سایت

پزشک سایت

دوشنبه, آذر ۱۲, ۱۴۰۳

پزشک سایت - راهنمای شما در مسیر سلامت و بهبود، با اطلاعات جامع پزشکی و مقاله های تخصصی

در تماس باشید

پزشکی

مرگبارترین شکل سرطان پوست (در دنیا و به صورت کلی) ملانوما نیست!

مرگبارترین شکل سرطان پوست (در دنیا و به صورت کلی) ملانوما نیست!

اگر اندکی با سرطان‌های پوست آشنایی داشته باشیدِ می‌دانید که ملانوما، کشنده‌ترین سرطان پوست است. عامه مردم بقیه سرطان‌های پوست را خوش‌خیم‌تر یا قابل‌درمان‌تر می‌دانند. 

اما اینطور نیست. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که «در سراسر جهان» تعداد افرادی که به دلیل سرطان پوست غیر ملانومایی (NMSC) می‌میرند بیشتر از ملانوما است.

این تحقیق که توسط محققان بیمارستان دانشگاه نیس در فرانسه انجام شد، از داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (بخشی از سازمان بهداشت جهانی) استفاده کرد.

این تحقیق نشان داد که در حالی که ملانوم باعث مرگ ۵۷۰۰۰ نفر در جهان در سال ۲۰۲۰ شد، سرطان پوست غیرملانومی بیش از این را به خود اختصاص داد و ۶۳۷۰۰ نفر جان خود را از دست دادند. پس باید به سرطان‌های غیرملانومایی هم توجه کرد.

سرطان‌های غیرملانومایی واقعا بسیار کمتر کشنده هستند. اما این طور نیست که اصلا موجب فوت نشوند. به صورت دقیق داستان این است که تعداد افرادی که به سرطان‌های غیرملانومایی مبتلا می‌شوند زیاد است و به همین خاطر مرگ و میر کلی آنها زیاد می‌شود.

ملانوما و سرطان‌های غیرملانومایی برخی ویژگی‌های مشترک دارند:

هر دو ارتباط نزدیکی با قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش (UV) از خورشید یا تخت‌های برنزه‌کننده دارند. اشعه ماوراء بنفش قادر به تولید جهش‌های سرطان‌زا است که باعث ایجاد ملانوم و سرطان‌های غیرملانومایی می‌شود. 

در چند دهه گذشته افزایش زیادی در بروز هر دو نوع سرطان مشاهده شده است، زیرا مقصد تعطیلات و نگرش مردم به برنزه کردن تغییر کرده . بیشتر این سرطان‌ها در افراد سفید پوست رخ می‌دهد، اما افرادی که رنگ پوست تیره‌تر دارند نیز ممکن است به سرطان پوست مبتلا شوند.

متأسفانه، بسیاری از سرطان‌های پوست به خاطر اطلاعات اولیه کم مردم یا دقت کم پزشکان به موقع تشخیص داده نمی‌شود.

از سوی دیگر ملانوما و سرطان‌های غیرملانومایی تفاوت‌های مهمی با هم دارند. در حالی که UV یک عامل خطر برای هر دو است، سرطان‌های غیرملانومایی بیشتر با قرار گرفتن مزمن یک شخص در طول نزدگی تحت پرتو آفتاب ارتباط دارد. در نتیجه، تومور‌ها اغلب روی صورت و سر ایجاد می‌شوند. در مقابل، آفتاب سوختگی‌های شدید گاه به گاه با ملانوما، به ویژه در تنه، ارتباط نزدیک‌تری دارد.

دو نوع اصلی سرطان‌های غیرملانومایی وجود دارد: کارسینوم سلول بازال (BCC) و کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC). هر دو از نوعی سلول پوست به نام کراتینوسیت ناشی می‌شوند.

کراتینوسیت‌ها نوع اصلی سلول‌هایی هستند که اپیدرم یعنی لایه بیرونی پوست ما را تشکیل می‌دهند. جهش در کراتینوسیت‌ها، به عنوان مثال در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه فرا بنفش، می‌تواند بر کنترل‌ها و تعادل‌های داخلی را که معمولاً از تقسیم غیرقابل کنترل سلول‌ها و در نتیجه تشکیل تومور جلوگیری می‌کنند، بر هم بزنند.

در مقابل، ملانوم در نتیجه جهش‌های فعال‌کننده سرطان در نوع متفاوتی از سلول‌های پوست به نام ملانوسیت رخ می‌دهد. ملانوسیت‌ها حدود ده برابر کمتر از کراتینوسیت‌ها در اپیدرم هستند، آن‌ها با تولید ملانین نقش مهمی در محافظت از پوست ما در برابر آسیب دارند.

ملانین رنگدانه‌ای است که رنگ طبیعی پوست ما را تعیین می‌کند و پس از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش به مقدار بیشتری تولید می‌شود و باعث برنزه شدن می‌شود.

مرگ و میر در نتیجه سرطان پوست چگونه رخ می‌دهد؟

بیشتر مرگ و میر‌های ناشی از سرطان ناشی از تومور‌های ثانویه هستند که از سلول‌های تومور اصلی جدا شده و به نقاط دوردست بدن گسترش یابند یا متاستاز می‌کنند. سرطان‌های پوست نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

با این حال، متاستاز یک فرآیند بسیار چالش برانگیز برای سلول‌های سرطانی است. آن‌ها ابتدا باید به بافت اطراف حمله کنند، سپس از استرس حمل و نقل در اطراف جریان خون جان سالم به در ببرند تا در نهایت بتوانند یک کلنی در محیطی کاملاً متفاوت با پوست ایجاد کنند.

سلول‌های ملانوما خیلی راحت‌تر نسبت به سرطان‌های غیرملانومایی متاستاز می دهند. به عنوان مثال، سلول‌های ملانوما با سلول‌های موجود در مغز برخی ویژگی‌های مشترک دارند و بنابراین می‌توانند به آسانی با مغز به عنوان یک محیط جدید سازگار شوند و تومور‌های ثانویه را در آنجا تشکیل دهند.

اما سرطان‌های غیرملانومایی به مراتب کمتر احتمال دارد که تومور‌های ثانویه خطرناک را تشکیل دهد، پس این سوال پیش می‌آید چرا باعث مرگ بیشتر از ملانوم می‌شود؟ پیش‌تر علت را گفنیم.

ما امار خوبی در مورد میزان بروز سرطان‌های غیرملانومایی در سراسر جهان نداریم.

با این حال، ما می‌دانیم که آمار رسمی فعلی ۱.۲ میلیون مورد در سال (در مقایسه با ۳۲۵۰۰۰ مورد ملانوما) احتمالاً درست نباشد و خیلی پایین‌تر باشد. این به دلیل تناقض در نحوه جمع‌آوری و گزارش داده‌های موارد سرطان‌های غیرملانومایی بین کشور‌های مختلف است.

پس همان طور که اشاره شد تعداد موارد بالای سرطان‌های غیرملانومایی باعث می‌شود که علیرغم که به صورت موردی کشندگی کمتری دارند، در کل در جهان قربانی‌های بیشتری نسبت به ملانوم بگیرد.

مانند همه سرطان‌ها، هر چه زودتر بتوان یک سرطان‌های غیرملانومایی را تشخیص داد و درمان کرد، شانس نتیجه مثبت بیشتر است.

یک علت فرعی خوش‌بینانه برای پیشی گرفتن تعدادی کلی موارد مرگ سرطان‌های غیرملانومایی نسبت به ملانوم هم وجود دارد:

ممکن است پیشرفت قابل توجهی در درمان ملانوما در چند سال گذشته هم نقش کوچکی ایفا کرده باشد.

به عنوان مثال، پس از چندین دهه افزایش در تعداد سالانه مرگ و میر ناشی از ملانوم، به تازگی در بریتانیا این شتاب متوقف شده و اکنون تعداد کمتری از مردم جان خود را از دست می‌دهند. این روند به یاری در دسترس قرار گرفتن طیف وسیعی از درمان‌های هدفمند جدید برای ملانوم به دست آمده .

مشلم است، پیشگیری همیشه بهتر از درمان است و واضح است که برای جلوگیری از بروز این سرطان‌ها در وهله اول هنوز کار‌های بیشتری باید انجام شود.

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟

با کلیک بر روی یکی از ستاره ها از ۱ تا ۵ امتیاز دهید :

امتیاز : / ۵. تعداد نظر :

هیچ نظری داده نشده است .

img
نویسنده

زهرا ق

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. زمینه‌های مورد نیاز مشخص شده‌اند.