مفصل زانو بزرگترین مفصل بدن است وقتی فردی به آرتروز زانو مبتلا است ساختار زانو دچار تغییر و آسیب می شود. آرتروز زانو اغلب در افراد بالای ۴۵ سال مشاهده می شود. روشهای مختلف درمان به روش جراحی و روشهای درمان بدون جراحی آرتروز زانو وجود دارد. اما همیشه درمانهای کم تهاجمی مورد استقبال بیماران قرار می گیرد. درمان قطعی آرتروز زانو شامل مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی، قرص غضروف ساز، تزریق ژل به زانو، ژن درمانی و انواع روشهای درمان آرتروز در خانه است.
زانوی بیماران مبتلا به آرتروز زانو
مفصل زانو یک مفصل بسیار پیچیده است که از ۳ بخش خیلی مهم به نام انتهای استخوان ران (فمور) بالای استخوان ساق (تیبیا) و کشکک زانو است. انتهای این استخوانها با سطح لغزنده ای به نام غضروف پوشانده شده است. در بین استخوان ران و ساق پد غضروفی به نام مینیسک وجود دارد که مثل یک ضربه گیر عمل می کند. مفصل زانو درون یک کپسول پر از مایع سینوویال قرار دارد. این مایع منجر به لغزندگی اجزای زانو می شود. در بیماران مبتلا به آرتروز غضروف زانو به تدریج تحلیل رفته و از بین می رود.
مهم ترین علائم آرتروز زانو چیست؟
علائم آرتروز زانو معمولا به آرامی شروع می شود و می تواند شامل موارد زیر باشد:
- زانو درد که پس از فعالیت شدت یابد
- درد زانویی که رو به بالا یا پایین منتشر شود
- خشکی زانو به خصوص به خصوص در هنگام صبح یا پس از استراحت و یا پس از ۳۰ دقیقه پس از راه رفتن
- ضعف عضلات پشت ساق پا و یا ران
- تق تق زانو در هنگام شروع به حرکت
- قفل شدن زانو و احساس حالتی که زانو دچار قابلیت حرکت ندارد
- دردی که با استراحت درمان شود
درمان قطعی آرتروز زانو: مهم ترین درمانهای بدون جراحی آرتروز زانو
از مهم ترین درمان آرتروز زانو بدون جراحی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان خانگی آرتروز
- داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی
- قرص غضروف ساز
- تزریق کورتیکواستروئید
- تزریق اسید هیالورونیک
- تزریق سلولهای بنیادی
- پمادهای موضعی
درمان آرتروز زانو در خانه
می توان زانو درد و التهاب ناشی از آرتروز زانو را به کمک درمان بدون جراحی آرتروز در منزل تسکین داد.
کمپرس سرد و گرم؛ تسکین درد آرتروز زانو
استفاده از کمپرس سرد و گرم هر یک به نوعی سبب کاهش درد و ناراحتی در مبتلایان به آرتروز زانو می شود. کمپرس سرد منجر به کاهش تورم و کمپرس گرم سبب ایجاد افزایش جریان خون و اکسیژن در ناحیه می شود.
درمان قطعی آرتروز زانو در طب سنتی: برای درمان آرتروز چه بخوریم؟
مصرف مواد غذایی، گیاهان دارویی و ادویه هایی که دارای خواص ضدالتهاب هستند در کاهش درد و علائم بیماری آرتروز زانو نقش دارد. از مهم ترین این موارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زردچوبه
- زنجبیل
- چای سبز
- پای مرغ
- سیاه دانه
- ماهی های چرب
- گردو
- زیره سیاه
- رازیانه
زانوبند طبی؛ حمایت از زانو در بیماران مبتلا به آرتروز
زانوبند طبی نقش حمایتی برای زانو در بیماران مبتلا به آرتروز زانو فراهم می کند. البته نوع حمایت در هر یک از انواع زانوبند متفاوت است. مثلا زانوبندهای کشی منجر به حمایت از بافت نرم می شوند، زانو را ثابت نگه می دارند و باعث توزیع بهتر وزن روی زانو می شوند.
این درحالیست که زانوبند حرارتی مثل زاپیامکس باعث گرم شدن ناحیه شده و از طریق ارسال سیگنال های صوتی، اولتراسوند و یا تکانه های الکتریکی باعث تحریک سلولهای آسیب دیده به ایجاد سلولهای جدید می شود.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی؛ درمان کم تهاجمی آرتروز زانو
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی NSAID ها به صورت بدون نسخه قابل استفاده هستند. از مهم ترین این داروها می توان به ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن و ملوکسیکام اشاره کرد.انواع خوراکی داروهای ضدالتهاب را فقط می توان برای مدت حداکثر ۲ هفته استفاده کرد. مصرف داروهای مسکن مثل استامینوفن (پاراستامول) تاثیری در درمان دردهای آرتروز زانو ندارد. داروهای ضدالتهاب درمان قطعی آرتروز زانو محسوب نمی شوند.
قرص غضروف ساز؛ ترمیم غضروف آرتروز
در بیماری آرتروز مفاصل دچار آسیب و تحلیل می شوند. در ترکیب قرص های غضروف ساز عناصری وجود دارد که باعث ترمیم غضروف های ضعیف شده می شوند. در ساختار قرص غضروف ساز زانو ترکیبات مشابهی وجود دارد که این ترکیبات شامل: کلاژن، گلوکزامین، کندرویتین، ویتامین D3، زینک، کراتین و کلسیم است.
تزریق کورتیکواستروئید؛ سرکوب سیستم ایمنی
اگر با دارو و ورزش موفق به کنترل بیماری تشدید پزشک ممکن است تزریق کورتیکواستروئیدها به مفصل زانو را تجویز کند. کورتیکواستروئیدها داروهای ضدالتهاب هستند که منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن می شوند. تعداد دفعات تزریق و طول دوره درمان بسته به شدت بیماری متفاوت است.
تزریق اسید هیالورونیک؛ درمان قطعی آرتروز زانو با ژل
در اثر بیماری یا افزایش سن به تدریج غضروف زانو فرسوده شده و سبب ساییدگی استخوانها روی هم می‌شود. این درمان می‌تواند بدن را تحریک کند تا اسید هیالورونیک طبیعی بیشتری تولید کند.
تزریق سلولهای بنیادی؛ درمان قطعی آرتروز شدید زانو
سلولهای بنیادی سلولهای رشد نیافته ای هستند که قابلیت تبدیل به انواع مختلفی از سلول بالغ استخوان، غضروف و چربی را دارند. از آنجائیکه در آرتروز زانو سلولهای غضروفی دچار تحلیل شده اند سلولهای بنیادی می تواند یک درمان موثر محسوب شود. سلولهای بنیادی یکی از امیدهای درمان قطعی آرتروز زانو در آینده است.
پمادهای موضعی؛ درمان آرتروز زانوی خفیف
کپسایسین (ماده فعال در فلفل چیلی) یک آنتی اکسیدان قوی است که با کاهش قدرت پیام دهنده های عصبی سرعت انتقال پیام به مغز را کاهش می دهد. علاوه بر کپسایسین متیل سالیسیلات نیز با ایجاد حس سرما و سپس گرما سبب می شود حواس بیمار از دردهای عمیق تر پرت شود. ژل دیکلوفناک نیز یک داروی ضدالتهاب غیر استروئیدی است که منجر به تسکین درد می شود.
تغییر سبک زندگی
- ورزش: ورزش آرتروز زانو اگر با فیزیوتراپی زانو همراه شود تاثیر بیشتری در کاهش درد زانو خواهد داشت. ترکیبی از ورزشهای تقویت کننده عضلات، ورزش کششی و ورزش های هوازی برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو توصیه می شود.
- کنترل وزن: اضافه وزن با ابتلا به آرتروز زانو ارتباط مستقیم دارد. اضافه وزن حتی در افزایش سرعت پیشرفت بیماری آرتروز نقش دارد. حتی کاهش وزن به میزان کم مثلا ۵ درصد از وزن بدن می تواند منجر به بهبودی چشمگیر بیماری شود.
- استراحت: درست است که ورزش یکی از کلیدی ترین عوامل در مدیریت بیماری آرتروز محسوب می شود اما استفاده بیش از حد از مفصل نیز باعث افزایش سرعت پیشرفت بیماری می شود. در این بین باید یک تعادلی را حفظ کرد.
- کنترل قند خون: افزایش قند خون یکی از مهم ترین ریسک فاکتورهای تشدید بیماری آرتروز است. با افزایش قند خون مولکول هایی که غضروف را سفت می کنند افزایش یافته و بیماری را تشدید می کنند.
آیا آرتروز زانو درمان قطعی دارد؟
به طور کلی درمان قطعی برای آرتروز زانو وجود ندارد و درمانهای موجود نقش کنترل بیماری و مدیریت درد را دارند و نمی توانند به طور کامل بیماری را درمان کنند.
جدیدترین درمان آرتروز زانو چیست؟
ژن درمانی یکی از جدیدترین شیوه های درمانی آرتروز است. در این روش درمان ناقل های ویروسی وغیرویروسی برای رساندن اسید نوکلئیک به بافت ها استفاده می شود. میزان موفقیت این روش به حدی امیدوارکننده است که برخی پزشکان به عنوان به عنوان درمان قطعی آرتروز زانو امیدوار هستند.
