بیماری‌های کلیوی از جمله مشکلاتی هستند که به‌تدریج پیشرفت می‌کنند و در بسیاری از موارد بدون علامت مشخص باقی می‌مانند. نقش تغذیه در پیشگیری، کنترل و کاهش سرعت پیشرفت این بیماری‌ها بسیار پررنگ است. انتخاب یک رژیم بیماران کلیوی مناسب می‌تواند سطح کراتینین را متعادل نگه دارد، از افزایش اوره جلوگیری کند و فشار اضافه بر عملکرد کلیه‌ها را کاهش دهد. به همین دلیل متخصصان تغذیه همیشه تأکید می‌کنند که بیماران کلیوی باید قبل از هر تغییری در تغذیه، از برنامه‌ای علمی و شخصی‌سازی‌شده استفاده کنند. در این میان، خدماتی مانند رژیم بیماران کلیوی دکتر آقاسی که مبتنی بر پرونده پزشکی و آزمایش‌های بیمار طراحی می‌شود، می‌تواند نقش مهمی در کنترل وضعیت کلیوی داشته باشد.
چرا رژیم بیماران کلیوی اهمیت حیاتی دارد؟
کلیه‌ها وظیفه تصفیه خون، دفع سموم، تنظیم مایعات بدن و کنترل الکترولیت‌ها را برعهده دارند. هرگونه آسیب به این اندام‌ها می‌تواند تعادل بدن را دچار اختلال کند. یک رژیم بیماران کلیوی اصولی کمک می‌کند تا بار اضافی از روی کلیه‌ها برداشته شود و عملکرد آن‌ها در بهترین وضعیت ممکن باقی بماند. در مراحل اولیه بیماری، اصلاح تغذیه می‌تواند سرعت پیشرفت بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
نکته مهم این است که بیماران در مرحله خفیف تا متوسط معمولاً نیاز به محدودیت‌هایی در سدیم، پتاسیم، فسفر و پروتئین دارند. اما افراد دیالیزی باید مقدار مشخصی پروتئین مصرف کنند تا بدن دچار تحلیل عضلانی نشود. بنابراین، داشتن یک الگوی تغذیه‌ای دقیق که توسط متخصصانی مانند دکتر محدثه آقاسی تنظیم شود، نقش اساسی در مدیریت بیماری دارد.
اصول تغذیه مناسب برای بیماران کلیوی
رعایت تغذیه مناسب برای بیماران کلیوی به معنای حذف کامل مواد غذایی نیست، بلکه نیازمند کنترل مقادیر مصرفی و انتخاب بهترین منابع غذایی است. مهم‌ترین اصول در این زمینه عبارت‌اند از:
۱. محدودیت سدیم
کاهش مصرف نمک و مواد غذایی پرنمک به جلوگیری از افزایش فشار خون و تجمع مایعات کمک می‌کند. بیماران باید از مصرف غذاهای کنسروی، فست‌فودها و تنقلات شور پرهیز کنند.
۲. کنترل پتاسیم
در بیماران کلیوی، بالا رفتن پتاسیم خون می‌تواند خطرناک باشد. باید میزان مصرف میوه‌هایی مانند موز، خرما، پرتقال و کیوی کنترل شود. سبزیجات باید قبل از مصرف آب‌پز شوند تا مقدار پتاسیم آن‌ها کاهش یابد.
۳. مدیریت فسفر
لبنیات پرچرب، دل و جگر، نوشابه‌های تیره و مغزیجات منبع فسفر بالا هستند و باید با احتیاط مصرف شوند.
۴. تنظیم پروتئین
پروتئین بیش‌ازحد، فشار زیادی به کلیه وارد می‌کند. میان بیماران غیر‌دیالیزی معمولاً استفاده از رژیم کم‌پروتئین برای کلیه توصیه می‌شود. این رژیم به کاهش بار کاری کلیه و کنترل سطح اوره کمک می‌کند.
انتخاب مقدار صحیح پروتئین به نوع و مرحله بیماری بستگی دارد، بنابراین استفاده از راهنمای تخصصی مانند دکتر محدثه آقاسی در کنترل این موضوع اهمیت زیادی دارد.
همچنین بخوانید : بهترین رژیم کبد چرب
رژیم کم‌پروتئین برای کلیه؛ مناسب چه افرادی است؟
یکی از توصیه‌های کلیدی در بسیاری از مراحل بیماری، رعایت رژیم کم‌پروتئین برای کلیه است. این رژیم بیشتر برای بیماران با کاهش عملکرد کلیه (قبل از رسیدن به مرحله دیالیز) مناسب است.
در این الگوی تغذیه‌ای، هدف این است که بدن به اندازه نیاز پروتئین دریافت کند تا توده عضلانی حفظ شود اما مواد زائدی مانند اوره کمتر در بدن تولید شود. در چنین شرایطی کلیه‌ها فشار کمتری تحمل می‌کنند و روند بیماری کندتر می‌شود.
این رژیم شامل موارد زیر است:
• انتخاب منابع پروتئینی باکیفیت مثل مرغ، ماهی یا تخم‌مرغ
• کاهش مصرف گوشت قرمز
• محدودیت در حبوبات و مغزیجات
• افزایش مصرف سبزی‌های کم‌پتاسیم
• کنترل مصرف لبنیات
طراحی صحیح چنین رژیمی نیاز به تخصص دارد و همان‌طور که در رژیم بیماران کلیوی دکتر آقاسی ارائه می‌شود، باید با توجه به آزمایش‌های بیمار، وزن، میزان دفع پروتئین ادراری و شرایط بیماری تنظیم شود.
رژیم غذایی برای دیالیزی‌ها؛ تغذیه‌ای متفاوت برای نیازهای خاص
بیمارانی که نیاز به دیالیز دارند، باید الگوی تغذیه‌ای متفاوتی دنبال کنند. یک رژیم غذایی برای دیالیزی‌ها باید انرژی کافی و پروتئین بیشتر نسبت به بیماران غیر‌دیالیزی داشته باشد، زیرا طی فرآیند دیالیز بخشی از مواد مغذی بدن از دست می‌رود.
اصول رژیم ویژه دیالیزی‌ها عبارت‌اند از:
۱. افزایش پروتئین باکیفیت
در این گروه از بیماران، مصرف پروتئین کم می‌تواند باعث ضعف، کاهش وزن و تحلیل عضلانی شود. بنابراین انتخاب منابع پروتئینی سالم اهمیت زیادی دارد.
۲. کنترل مایعات
در بیماران دیالیزی، تجمع مایعات می‌تواند باعث تنگی نفس، تورم و فشار خون شود. میزان مجاز مصرف مایعات باید توسط متخصص تغذیه مشخص شود.
۳. محدودیت فسفر
فسفر اضافی می‌تواند باعث پوکی استخوان و مشکلات قلبی شود. بیماران باید از مواد غذایی پر فسفر دوری کنند.
۴. تنظیم پتاسیم
برخی بیماران دیالیزی همچنان در دفع پتاسیم مشکل دارند. کنترل دقیق میزان مصرف بسیار ضروری است.
داشتن یک رژیم غذایی برای دیالیزی‌ها که بر اساس وضعیت هر فرد توسط متخصص طراحی شده باشد، به بهبود کیفیت زندگی و کاهش عوارض کمک می‌کند.
مراقبت تغذیه‌ای از کلیه‌ها؛ سبک زندگی سالم برای آینده بهتر
رعایت اصول مراقبت تغذیه‌ای از کلیه‌ها نه‌تنها برای بیماران کلیوی، بلکه برای افراد سالم نیز ضروری است. برخی از مهم‌ترین اصول مراقبت روزانه از کلیه‌ها عبارت‌اند از:
• مصرف آب کافی
• کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده
• کنترل مصرف پروتئین حیوانی
• جلوگیری از چاقی و دیابت
• فعالیت بدنی منظم
• پرهیز از مصرف خودسرانه داروهای مسکن
سبک زندگی سالم می‌تواند تا ۳۰ درصد احتمال ابتلا به بیماری‌های کلیوی را کاهش دهد. از سوی دیگر، بیمارانی که در مراحل اولیه بیماری قرار دارند، با رعایت اصول تغذیه‌ای صحیح می‌توانند روند بیماری را کندتر کنند.
در چنین شرایطی داشتن همراهی یک متخصص مانند دکتر محدثه آقاسی به بیماران کمک می‌کند تا مسیر درمانی را با اطمینان بیشتری طی کنند و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری؛ با رژیم صحیح از کلیه‌ها محافظت کنیم
بیماری‌های کلیوی اگرچه مزمن و پیش‌رونده‌اند، اما با تغذیه صحیح قابل مدیریت هستند. استفاده از یک رژیم بیماران کلیوی اصولی، توجه به تغذیه مناسب برای بیماران کلیوی، اجرای رژیم کم‌پروتئین برای کلیه در مراحل مناسب، و رعایت نکات مربوط به یک رژیم غذایی برای دیالیزی‌ها می‌تواند سلامت بیماران را تا حد زیادی بهبود بخشد.
رعایت مراقبت تغذیه‌ای از کلیه‌ها نه‌تنها کیفیت زندگی بیماران را بالا می‌برد، بلکه روند بیماری را کند می‌کند و از عوارض خطرناک جلوگیری می‌کند. انتخاب یک متخصص آگاه و با تجربه، مانند ارائه برنامه‌های حرفه‌ای در قالب رژیم بیماران کلیوی دکتر آقاسی، بهترین راه برای مدیریت این بیماری و حفظ عملکرد کلیه‌ها در طولانی‌مدت است
نویسنده
نویسنده شماره یک
ارسال نظر