تأثیرات پنهان داروها بر میکروب‌های روده تا سال‌ها باقی می‌ماند

پژوهشگران دانشگاه تارتو در استونی، با بررسی داده‌های بیش از ۲۵۰۰ نمونه از بیوبانک استونی، دریافته‌اند که داروهایی که فرد سال‌ها یا حتی دهه‌ها پیش مصرف کرده، همچنان می‌توانند تأثیرات قابل‌توجهی بر ترکیب میکروبیوم روده (جامعه میکروارگانیسم‌های روده) داشته باشند.

برخلاف تصور رایج، این تأثیرات فقط به آنتی‌بیوتیک‌ها محدود نمی‌شود؛ بلکه داروهایی مانند ضدافسردگی‌ها، داروهای ضداضطراب، مسدودکننده‌های بتا (برای قلب) و مهارکننده‌های پمپ پروتون نیز می‌توانند تعادل میکروبی روده را برای سال‌ها دستخوش تغییر کنند.

ردپای داروها در روده؛ حتی پس از سال‌ها

به گفته دکتر الیور آاسمِتس، نویسنده اصلی این مطالعه:«اغلب مطالعات میکروبیوم فقط داروهای فعلی فرد را در نظر می‌گیرند، اما یافته‌های ما نشان می‌دهد که تاریخچه دارویی گذشته می‌تواند به همان اندازه مهم باشد. این عامل، نقش پررنگی در تفاوت‌های فردی میکروبیوم ایفا می‌کند.»

مطالعه نشان داد داروهای مختلف از یک خانواده دارویی می‌توانند اثرات متفاوتی روی میکروبیوم داشته باشند. به عنوان مثال، دو داروی معروف ضداضطراب یعنی دیازپام و آلپرازولام، با وجود شباهت عملکردی، تأثیرات متفاوتی بر میکروبیوم روده گذاشتند. جالب‌تر اینکه داروهای ضداضطراب مانند بنزودیازپین‌ها، تغییراتی مشابه آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف در میکروبیوم ایجاد کردند.

شواهدی از رابطه علت و معلولی

در ادامه این تحقیق، پژوهشگران نمونه‌های مدفوع گروه کوچکی از افراد را نیز پس از شروع یا قطع مصرف داروها بررسی کردند. نتیجه؟ تغییرات قابل پیش‌بینی در ترکیب میکروبیوم که به احتمال زیاد نشان‌دهنده رابطه علت و معلولی است.

داروهایی مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون، داروهای ضدافسردگی از نوع SSRI و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند پنی‌سیلین‌ها و ماکرولیدها) اثرات پایداری بر ترکیب میکروبیوم روده داشتند.

تاریخچه دارویی را جدی بگیریم

پروفسور الین اورگ، نویسنده ارشد مقاله، می‌گوید:«این یکی از جامع‌ترین بررسی‌های اثرات بلندمدت داروها بر میکروبیوم، با تکیه بر داده‌های واقعی سلامت است. امیدواریم این نتایج، پزشکان و پژوهشگران را ترغیب کند تا در تحلیل‌های خود، تاریخچه دارویی بیماران را نیز لحاظ کنند.»