تحقیقات جدید نشان می‌دهد مصرف بیش از حد داروی لووتیروکسین، که برای درمان کم‌کاری تیروئید تجویز می‌شود، ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل در سالمندان را افزایش دهد. به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند دوز این دارو به طور منظم و سالانه تحت نظر پزشک تنظیم شود.
پرکاری تیروئید (فعال بودن بیش از حد تیروئید) با افزایش کمی در خطر زوال عقل در سالمندان مرتبط است.تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مصرف بیش از حد داروی لووتیروکسین، داروی درمان کم‌کاری تیروئید، نیز ممکن است با خطر زوال عقل ارتباط داشته باشد.متخصصان غدد توصیه می‌کنند در مورد نحوه و زمان تجویز این دارو در سالمندان تحقیقات بیشتری انجام شود.
مطالعه‌ای جدید نشان داده است که بیمارانی که دوز بالایی از داروی تیروئید لووتیروکسین دریافت می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل قرار دارند. پیش از این، ارتباط بین تولید بیش از حد هورمون تیروئید در بدن و کاهش عملکرد شناختی شناخته شده بود، اما این مطالعه جدید خطر زوال عقل را به مصرف بیش از حد داروی لووتیروکسین در افرادی که تیروئید کم‌کار دارند، نسبت داده است.
دکتر جنیفر مامِن، نویسنده این مطالعه و استاد پزشکی در مرکز پزشکی جان‌هاپکینز، گفت که یافته‌ها اهمیت زیادی دارند زیرا میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از داروی مکمل هورمون تیروئید استفاده می‌کنند.
اهمیت هورمون‌های تیروئید
غده تیروئید که در جلوی گردن قرار دارد، هورمون تیروئید تولید می‌کند که تقریبا روی تمام اعضای بدن تأثیر می‌گذارد. این هورمون به کنترل وزن، دمای بدن، قدرت عضلات و حتی خلق و خو کمک می‌کند. دکتر دیوید کوپر، رئیس کلینیک تیروئید در مرکز پزشکی جان‌هاپکینز، می‌گوید:«اگر میزان هورمون تیروئید در خون کافی نباشد، بسیاری از عملکردهای بدن کند می‌شوند.»
غده هیپوفیز در مغز، هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) را تولید می‌کند. اگر سطح هورمون تیروئید پایین باشد، هیپوفیز میزان TSH را افزایش می‌دهد تا تیروئید را برای تولید بیشتر هورمون تحریک کند. اگر سطح هورمون تیروئید زیاد باشد، میزان TSH کاهش می‌یابد.
با آزمایش خون و اندازه‌گیری سطح TSH می‌توان به طور غیرمستقیم سطح هورمون تیروئید را بررسی کرد. در صورت بالا بودن TSH ممکن است نیاز به مصرف داروی مکمل تیروئید باشد و در صورت پایین بودن آن، ممکن است بدن هورمون زیادی داشته باشد. این آزمایش‌ها همچنین به پزشک کمک می‌کنند تا دوز داروی تیروئید را تنظیم یا قطع کند.
سطح TSH و سلامت مغز
در این مطالعه، محققان داده‌های بیش از ۶۵ هزار بیمار بالای ۶۵ سال را بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ بررسی کردند. هیچ یک از این بیماران در شش ماه اول مراجعه دچار اختلال شناختی یا سطح پایین TSH نبودند.
تحقیقات پیشین نشان داده بود افرادی که بدن‌شان بیش از حد هورمون تیروئید تولید می‌کند، خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل دارند. محققان این مطالعه قصد داشتند بررسی کنند آیا کسانی که دوز بالایی از داروی تیروئید مصرف می‌کنند نیز در معرض چنین خطری هستند یا نه.
در طول مطالعه، برخی از بیمارانی که داروی مکمل هورمون تیروئید مصرف می‌کردند، سطح TSH بسیار پایینی داشتند. در دوره پیگیری، ۷.۲٪ (۴۷۷۹ نفر) از افرادی که دوز بالایی از لووتیروکسین مصرف می‌کردند، دچار اختلال شناختی جدید شدند.
اگرچه مطالعه محدودیت‌هایی داشت مانند جمعیت غالبا سفیدپوست و زن اما یافته‌ها نشان می‌دهند که ممکن است مصرف بیش از حد داروی تیروئید در سالمندان با خطراتی از جمله مشکلات شناختی همراه باشد و حتی برخی ممکن است نیازی به مصرف این دارو نداشته باشند.
چه کسانی در معرض خطرند؟
دکتر مامِن توصیه می‌کند که به ویژه در سالمندان، سطح TSH هر سال بررسی شود تا در صورت لزوم دوز داروی تیروئید تغییر یا قطع شود.«بسیاری از افراد در ۴۰ یا ۵۰ سالگی، یا حتی زودتر، دوز خاصی از هورمون تیروئید دریافت می‌کنند، اما با افزایش سن اغلب می‌توان دوز را کاهش داد.»
مطالعه نشان داد که زنان بیشتر در معرض مصرف بیش از حد دارو و سطح پایین TSH هستند.
علاوه بر مشکلات شناختی، مصرف بیش از حد هورمون تیروئید می‌تواند باعث مشکلات دیگری مانند فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان نامنظم قلب که می‌تواند به سکته منجر شود) و خطر شکستگی استخوان به خصوص در زنان سالمند شود.
نظر متخصصان
یک مقاله همراه با این مطالعه از سوی متخصصان غدد دانشگاه میشیگان و کلینیک مایو منتشر شده است. آنها یادآور شدند که لووتیروکسین یکی از سه داروی پر مصرف در آمریکا است و ۲۴ میلیون نسخه در سال ۲۰۲۰ برای آن صادر شده است. با توجه به تعداد زیاد مصرف‌کنندگان، بررسی ریسک‌های احتمالی این دارو اهمیت زیادی دارد.
همچنین گفته شده است که این دارو معمولا در سالمندان بیشتر تجویز می‌شود و در برخی موارد بدون شواهد پزشکی کافی استفاده می‌گردد.
نویسندگان مقاله تأکید کرده‌اند که «آگاهی از خطرات مرتبط با مصرف لووتیروکسین باید منجر به احتیاط بیشتر در تجویز این دارو شود»، از جمله عدم تجویز برای سالمندانی که سطح تیروئید آنها تنها کمی پایین است.
اگر شما هم از داروی لووتیروکسین استفاده می‌کنید، حتما با پزشک خود در مورد دوز دارو و بررسی سالانه سطح TSH صحبت کنید تا سلامت مغز و قلب‌تان حفظ شود.
نویسنده
زهرا ق
پست قبلی
ارسال نظر