پژوهشگران فنلاندی روش جدیدی ابداع کرده‌اند که با استفاده از نور مادون قرمز و گرمای ملایم می‌تواند پیشرفت بیماری دژنراسیون ماکولا، شایع‌ترین عامل نابینایی در سالمندان، را متوقف کند. این درمان نوآورانه با فعال‌سازی سامانه‌های ترمیم سلولی در چشم، امید تازه‌ای برای میلیون‌ها بیمار مبتلا به این بیماری فراهم کرده است.
محققان دانشگاه آلتو در فنلاند به یک روش درمانی نوآورانه دست یافته‌اند که می‌تواند پیشرفت بیماری دژنراسیون ماکولا وابسته به سن (AMD) را متوقف کند. این بیماری، شایع‌ترین عامل نابینایی در سالمندان است و به‌ویژه نوع خشک آن، که ۹۰ درصد موارد را تشکیل می‌دهد، باعث از دست دادن تدریجی دید مرکزی فرد می‌شود. این بیماری اغلب در افراد بالای ۶۵ سال رخ می‌دهد و بر اساس آمار، حدود یک‌سوم افراد بالای ۸۰ سال از آن رنج می‌برند.
پیشرفت درمان با استفاده از گرما
در این روش جدید، محققان از نور مادون قرمز برای گرم‌کردن ملایم بافت شبکیه چشم استفاده می‌کنند. این گرما به ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده کمک کرده و فرآیندهای طبیعی ترمیم در بدن را فعال می‌سازد. این درمان می‌تواند برای بیمارانی که از نوع خشک این بیماری رنج می‌برند، نتایج چشمگیری به همراه داشته باشد.
چالش بیماری دژنراسیون ماکولا
دژنراسیون ماکولا، که به “تباهی لکه زرد” نیز معروف است، یکی از بزرگترین چالش‌ها در زمینه سلامت چشم سالمندان محسوب می‌شود. این بیماری به‌ویژه نوع خشک آن که باعث تجمع رسوبات چربی و پروتئین در پشت چشم می‌شود، هنوز درمان قطعی ندارد. آسیب‌های سلولی ناشی از استرس اکسیداتیو، یکی از عوامل اصلی این بیماری است که با افزایش سن، تعادل طبیعی بدن در مبارزه با این آسیب‌ها کاهش می‌یابد.
سازوکار اثرگذاری درمان جدید
در این روش، سه فرآیند اصلی درگیر هستند:
- فعال‌سازی پروتئین‌های شوک حرارتی برای ترمیم پروتئین‌های آسیب‌دیده در شبکیه.
- تجزیه پروتئین‌های معیوب به اسیدهای آمینه در صورتی که ترمیم آن‌ها ممکن نباشد.
- فعال‌سازی فرآیند اتوفاژی، که به معنای پاکسازی سلولی است و به سلول‌های چشم کمک می‌کند تا اجزای آسیب‌دیده را از بین ببرند.
یکی از مزایای اصلی این روش، کنترل دقیق دما در حین درمان است که از گرم شدن بیش از حد بافت شبکیه جلوگیری می‌کند. این کنترل دما باعث می‌شود تا بافت حساس شبکیه از آسیب‌های حرارتی در امان بماند.
آزمایش‌های حیوانی و آغاز آزمایش‌های انسانی در سال ۲۰۲۶
این روش جدید تاکنون روی حیوانات آزمایش شده است و موفقیت‌هایی به دست آمده است. آزمایش‌های انسانی این روش قرار است در بهار ۲۰۲۶ میلادی در فنلاند آغاز شود. پژوهشگران در این مرحله، تمرکز خود را بر ارزیابی ایمنی روش برای انسان‌ها خواهند گذاشت تا اطمینان حاصل کنند که درمان هیچ اثر منفی بر بیماران ندارد.
تجاری‌سازی درمان و دسترسی به آن
برای تجاری‌سازی این فناوری، تیم پژوهشگران شرکت نوپای مَکیولزر (Maculaser) را تأسیس کرده‌اند. آن‌ها برآورد کرده‌اند که اگر آزمایش‌های انسانی با موفقیت انجام شود، این درمان نوآورانه تا سه سال آینده در دسترس درمانگاه‌های تخصصی چشم‌پزشکی قرار خواهد گرفت و ممکن است به زودی در مطب‌های عمومی پزشکان نیز قابل استفاده باشد.
این روش جدید می‌تواند امید تازه‌ای برای میلیون‌ها نفر مبتلا به دژنراسیون ماکولا باشد و پیشرفت بیماری را در مراحل اولیه متوقف کند. با این دستاورد، پژوهشگران در حال باز کردن راهی جدید برای درمان نابینایی ناشی از یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشم در سالمندان هستند.
نویسنده
زهرا ق
ارسال نظر