نفخ، عامل چاقی است؟/ دلایلی که باعث چاقی می شود و از آن غافلید

چاقی یکی از معضلات جدی بهداشتی و اجتماعی است که در سال‌های اخیر به‌ویژه در جوامع شهری، رشد فزاینده‌ای داشته است. این بیماری مزمن نه تنها سلامت فردی افراد را تهدید می‌کند بلکه فشار زیادی بر سیستم‌های بهداشتی، درمانی، اقتصادی و اجتماعی تحمیل می‌کند.

افزایش وزن و چاقی به‌عنوان یک مشکل پیچیده، تحت تأثیر عواملی چون شیوه زندگی، تغذیه ناسالم، کم‌تحرکی، مسائل ژنتیکی و حتی فشارهای روانی قرار دارد. در این میان، از دست دادن وزن و پیشگیری از چاقی، نیازمند تغییرات اساسی در رفتارهای فردی، اجتماعی و اقتصادی است.

یک متخصص بیماری‌های داخلی گفت: چاقی به لحاظ علمی با شاخص توده بدنی (BMI) تعریف می‌شود که اگر حاصل آن عددی بین ۲۵ تا ۳۰ باشد، فرد اضافه وزن دارد.

لیلا محمودی با بیان اینکه چاقی ارتباط مستقیمی با بیماری‌های قلبی عروقی، برخی سرطان‌ها، مشکلات کیسه صفرا و ناباروری دارد، افزود: این بیماری یک مشکل چند فاکتوری است که ژنتیک و محیط در آن تاثیرگذار هستند. 

وی ادامه داد: افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد چاقی هستند، با اصلاح سبک زندگی و تغییرات در رژیم غذایی و سطح فعالیت بدنی می‌توانند به وزن نرمال دست یابند.

نفخ، عامل چاقی نیست

این متخصص بیماری‌های داخلی گفت: نفخ به خودی خود عامل چاقی نیست و تنها باعث تغییر ظاهری در شکل بدن می‌شود. این مشکل تاثیری بر وزن واقعی ندارد و معمولاً یک خطای دید است که به اشتباه فرد را چاق نشان می‌دهد.

محمودی افزود: فست‌فودها، تنقلات و غذاهای آماده، به همراه برخی داروهایی که برای درمان بیماری‌ها تجویز می‌شوند، می‌توانند باعث افزایش وزن شوند. با این حال، این مشکلات با تغذیه صحیح و افزایش تحرک قابل اصلاح است.

وی با بیان اینکه سلول‌های چربی حافظه دارند، خاطرنشان کرد: به این معنا که اگر سایز این سلول‌ها در دوران کودکی افزایش یابد، این تغییر تا پایان عمر باقی می‌ماند. کودکان دارای اضافه وزن، حتی اگر در بزرگسالی وزن خود را کاهش دهند بیشتر از سایر افراد، مستعد چاقی مجدد هستند.

چاقی و افسردگی، ارتباطی مستقیم

وی با بیان اشاره به اینکه طبق تحقیقات علمی، چاقی با افسردگی ارتباط مستقیم دارد، گفت: افراد چاق نسبت به دیگران یک درصد بیشتر به افسردگی مبتلا می‌شوند. انگ اجتماعی و فشارهایی که افراد چاق در جامعه تجربه می‌کنند، می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و در نهایت بروز مشکلات روانی و افسردگی شود. 

محمودی ادامه داد: افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند به دنبال روش‌های میانبر مانند مصرف دمنوش‌ها، داروهای لاغری یا جراحی‌های زیبایی نباشند چراکه این روش‌ها معمولاً نتیجه‌ای ماندگار نخواهند داشت و وزن پس از مدتی بازمی‌گردد.

این متخصص بیماری‌های داخلی تاکید کرد: کاهش وزن یک فرآیند ثابت نیست و تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند ژنتیک و متابولیسم پایه بدن قرار دارد. افرادی که در طول زمان کاهش و افزایش وزن را تجربه کرده‌اند، معمولاً با چالش‌های بیشتری در کاهش وزن مواجه می‌شوند، مقاومت به انسولین، مشکلات تیروئید و رژیم غذایی نامناسب می‌توانند به عدم کاهش وزن منجر شوند.

وی به با بیان اینکه کاهش وزن باید به تدریج و به طور معقول باید صورت بگیرد، اظهار کرد: در برنامه اصولی کاهش پنج کیلوگرم در ماه ، عادی است مگر اینکه فرد بیش از حد چاق باشد که به او برنامه‌ای مختص وزنش داده می‌شود.

وی با بیان اینکه رژیم‌های سخت و خودسرانه می‌توانند به مشکلاتی مانند پرخوری عصبی منجر شوند، خاطرنشان کرد: افراد چاق، به ویژه کسانی که دچار بیماری‌های قلبی و عروقی هستند، نسبت به دیگر افراد بیشتر در معرض خطر مرگ و میر ناشی از این بیماری‌ها قرار دارند.  

وی با بیان اینکه جراحی‌های زیبایی مانند لیپوساکشن تنها چربی‌های سطحی بدن را از بین می‌برند و تأثیری در کاهش ریسک بیماری‌های مرتبط با چاقی ندارند، تاکید کرد: چاقی شکم خطرناک‌ترین نوع چاقی است که می‌تواند منجر به انواع بیماری‌ها شود، افراد برای تشخیص دقیق وضعیت بدن خود، به پزشک مراجعه کرده و از دستگاه‌های آنالیز بدن استفاده کنند تا روند درمان سریع‌تر آغاز شود.

این متخصص بیماری‌های داخلی گفت: چاقی در بانوان می‌تواند باعث اختلالات تخمک و تنبلی تخمدان شود، که به نوبه خود شانس بارداری را کاهش می‌دهد.

آذرشهر، در صدر چاقی بزرگسالان آذربایجان شرقی 

مدیرگروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت آذربایجان شرقی نیز در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه چاقی در میان دانش‌آموزان استان نگران‌کننده است، خاطرنشان کرد: ۲۴ درصد نوجوانان در استان اضافه‌وزن و چاقی دارند. در این میان شهرستان‌های تبریز، آذرشهر و جلفا وضعیت نامطلوب‌تری دارند و آذرشهر در بین بزرگسالان نیز رتبه نخست چاقی در استان را به خود اختصاص داده است.

فتح‌الله پورعلی اظهار کرد: چاقی به عنوان یک بحران بهداشتی جهانی در حال گسترش است و طبق آمار موجود، شیوع چاقی در بزرگسالان از سال ۱۹۹۰ بیش از دو برابر شده و چاقی در نوجوانان چهار برابر افزایش یافته است.

وی افزود: با توجه به این آمار نگران‌کننده، کشور ما نیز از این بحران مستثنی نیست و مقابله با چاقی باید به عنوان یک اولویت در جوامع مختلف مورد توجه قرار گیرد. 

وی تأکید کرد: جلوگیری از اضافه وزن و چاقی باید از طریق پیشگیری اولیه و حذف عوامل مستعد کننده ایجاد چاقی انجام شود.

پورعلی به تعریف چاقی اشاره کرد و گفت: چاقی به وضعیت انباشته شدن غیرطبیعی چربی در بدن گفته می‌شود که ناشی از دریافت انرژی بیشتر از میزان مصرف آن است. این وضعیت اگر تکرار شود، فرد به چاقی مبتلا می‌شود.

وی همچنین بیان کرد که چاقی نه تنها نشانه پرخوری است، بلکه نشان‌دهنده تغذیه نامناسب نیز می‌باشد.

وی افزود: امروزه چاقی به یکی از جدی‌ترین چالش‌های سلامت عمومی در جوامع مختلف تبدیل شده است و شیوع آن در همه گروه‌های سنی، حتی کودکان و نوجوانان، در حال افزایش است.

پورعلی به عوارض چاقی اشاره کرد و گفت: بیماری‌های قلبی، دیابت، انواع سرطان‌ها، مشکلات کبدی، آرتروز، نارسایی کلیه و حتی مشکلات ناباروری در زنان از جمله عوارض جدی چاقی هستند.

وی با بیان اینکه چاقی مادر می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند دیابت بارداری، فشارخون بالا، عفونت‌های رحمی و خونریزی‌های پس از زایمان شود، خاطرنشان کرد: چاقی یک مشکل چندعلتی است و به عوامل مختلفی مانند سبک زندگی، پرخوری، کم‌تحرکی، مصرف غذاهای ناسالم و استرس مرتبط است، برای مقابله با این بحران، باید تغییرات عمده‌ای در محیط و الگوهای غذایی ایجاد شود.

وی بیان کرد: کاهش وزن حتی در مقادیر کم، می‌تواند تاثیرات مثبتی در بهبود سلامت فردی داشته باشد و به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی کمک کند.