افزایش موارد بیماری‌های واگیر مانند سرخک در ایران، نگرانی‌ها را تشدید کرده است. شناسایی ۱۰۰۰ مبتلا به سرخک از ابتدای سال که عمدتاً اتباع خارجی فاقد واکسیناسیون هستند، لزوم توجه به بهداشت عمومی را دوچندان می‌کند. کارشناسان علاوه بر ورود اتباع، عوامل دیگری چون تغییرات اقلیمی و کاهش پوشش واکسن در دوران کرونا را نیز در بازگشت این بیماری‌های واگیر مؤثر می‌دانند. این وضعیت، چالش‌های جدیدی را پیش روی نظام سلامت قرار داده است.
شیوع مجدد برخی بیماری‌های واگیر در ایران، به‌ویژه سرخک، توجه‌ها را به سمت عوامل زمینه‌ساز جلب کرده است. از ابتدای سال جاری، ۱۰۰۰ مورد ابتلا به سرخک در کشور شناسایی شده که به گفته مقامات بهداشتی، بخش قابل توجهی از این مبتلایان، اتباع کشورهای همسایه شرقی مانند افغانستان و پاکستان هستند. ضعف پوشش واکسیناسیون در این کشورها باعث ورود بیماری به ایران و انتقال آن می‌شود.
علیرضا رئیسی، معاون پیشین بهداشت وزارت بهداشت، پیشتر به نقش ورود اتباع خارجی از مرزهای شرقی در بروز طغیان‌های گاه‌به‌گاه سرخک اشاره کرده بود. دکتر آمیتیس رمضانی، دبیر انجمن متخصصین عفونی کشور، ضمن تایید این موضوع، می‌افزاید که کاهش مراجعه برای واکسیناسیون کودکان در دوران پاندمی کرونا به دلیل ترس از ابتلا، یکی دیگر از دلایل مهم افزایش موارد است.
دکتر رمضانی تاکید می‌کند که عوامل متعددی در بازگشت بیماری‌های واگیر نقش دارند. ورود پناهجویان، تغییرات اقلیمی، دستکاری در محیط زیست و تخریب زیستگاه‌های حیات وحش، همگی می‌توانند به گردش بیشتر ویروس‌ها و ظهور بیماری‌های نوپدید (مانند کرونا) یا بازپدید (مانند سرخک و مالاریا) کمک کنند. ایران در آستانه حذف سرخک قرار داشت، اما این روند با چالش مواجه شده است.
این متخصص بیماری‌های عفونی به ارتباط مستقیم تغییرات اقلیمی با افزایش بیماری‌ها اشاره می‌کند. تغییرات آب و هوایی، جنگل‌زدایی و تخریب حیات وحش، تماس انسان با حیوانات وحشی را افزایش داده و زمینه انتقال بیماری‌های مشترک را فراهم می‌کند. بارندگی‌های بی‌سابقه اخیر در کشورهای همجوار نیز می‌تواند زیستگاه ناقلینی مانند پشه آئدس (ناقل تب دنگی) و پشه آنوفل (ناقل مالاریا) را تغییر دهد.
علاوه بر این، عواملی مانند سفرهای بین‌المللی، رشد شهرنشینی، جنگ، فقر و دستکاری‌های اکولوژیکی مانند سدسازی‌ها نیز در افزایش گردش بیماری‌های عفونی تاثیرگذار هستند. به همین دلیل، شاهد بازگشت مواردی از مالاریا در کشور هستیم، در حالی که پیشرفت‌های خوبی در جهت حذف آن صورت گرفته بود.
با وجود نگرانی‌ها درباره بیماری‌هایی چون سرخک، آبله مرغان، تب دنگی و مالاریا، دکتر رمضانی معتقد است که این موارد فعلاً در حد طغیان‌های کوچک هستند و خطر همه‌گیری جهانی مانند کووید-۱۹ را ندارند. این بیماری‌ها چالش‌هایی محلی و منطقه‌ای ایجاد می‌کنند که نیازمند مدیریت و کنترل است.
اما دبیر انجمن متخصصین عفونی کشور نسبت به تهدیدی بزرگتر و خاموش هشدار می‌دهد: مقاومت میکروبی. این پدیده که ناشی از مصرف بی‌رویه و نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها در انسان، دام و محیط زیست است، به‌تدریج در حال گسترش بوده و اگر مهار نشود، در آینده منجر به مرگ افراد زیادی به دلیل عفونت‌های غیرقابل درمان خواهد شد. کنترل مقاومت میکروبی نیازمند اقدامی جدی و همگانی در سطح ملی و جهانی است.
نویسنده
ارسال نظر